Różyna
Władze wsi:
Sołtys - Zofia Lisowiec
Rys historyczny o Różynie:
Najwcześniejsza wzmianka na temat wsi Różyna pochodzi z 1317r. pod nazwą Rosenthal. Obecnie we wsi zamieszkuje 300 osób (dane na koniec 2013).
We wsi znajduje się kościół filialny p.w. św. Mikołaja wzmiankowany już w 1310r. W średniowieczu znajdował się pod patronatem komturstwa maltańskiego w Łosiowie. Jego obecna barokowa bryła pochodzi z 1813r., kiedy to został odbudowany po pożarze. W otoczeniu mur gotycki XV/XVIII w. z kamienia i cegły, oszkarpowany.
Wewnątrz kościoła największą wartość historyczną ma figura „Pieta” (obecnie, ze względów bezpieczeństwa przechowywana w Muzeum w Brzegu). Rzeźba drewniana, polichromowana, wydrążona: Pietá (siedząca Maria z martwym Chrystusem na kolanach). Rzeźba pochodzi najprawdopodobniej z wystroju pierwotnego kościoła w Różynie wzmiankowanego w 1310 r. Wymiary 86cm x 96 cm.W tej wsi można spotkać zachowane w dobrym stanie stodoły szachulcowe .
Przy drodze z Różyny w kierunku wsi Wronów widzimy kilka z kilkunastu dębów szypułkowych stanowiących grupowy pomnik przyrody na starorzeczu Odry, na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, którego granica przebiega wzdłuż gminnej drogi gruntowej od rozwidlenia aż do Wronowa. Pierwszy bardzo okazały dąb jest na samym rozwidleniu, natomiast trzy następne po lewej stronie drogi, a dwa po prawej stronie drogi w odległości nie większej niż 200 m od skrzyżowania.
Po lewej stronie drogi stoi lekko przechylony krzyż pokutny1( 100 m od rozwidlenia). W gęstych zaroślach, w miejscu nazwanym przez lud „obszarem pokrzyw” , między wiekowymi dębami (pomnikami przyrody), stoi wyciosany z kamienia krzyż. Z nim się też wiąże miejscowa legenda2.
Około 700 m na zachód od rozwidlenia zlokalizowano stanowisko archeologiczne: pracownię hutniczą ludności kultury przeworskiej datowaną na IV-V wiek n.e.
W kierunku na północ od tej drogi znajduje się objęty ochroną przyrodniczą Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Grądy Odrzańskie”. Na jego terenie grupowy pomnik przyrody - rząd dziesięciu dębów czerwonych, sięgając dalej wzrokiem na lewo od drogi 100 m można zobaczyć kilka bardzo okazałych dębów szypułkowych – pomników przyrody rosnących nad brzegiem oczka wodnego.
Największymi walorami przyrodniczymi tego terenu są pozostałości nielicznych na Opolszczyźnie, zwartych i stosunkowo dużych kompleksów nadrzecznych grądów z typową dla nich florą i fauną. Teren jest siedliskiem i ostoją rzadkich i chronionych gatunków zwierząt .
Z ptaków możemy wymienić: muchołówkę małą i białoszyja, dzięcioł średni i zielony, dzięciołek, kania czarna, derkacz, przepiórka, srokosz, siniak, świerszczak, strumieniówka, jaskółka brzegówka, dziwonia, żuraw, zimorodek, świergotek, trzciniak.
Z płazów tam występujących wymienić można: kumaka nizinnego i rzekotka drzewna .
Nie rzadko na tym terenie można spotkać borsuka, ale w zasadzie tylko w nocy, bo w dzień przeważnie śpi. Dwie rodziny borsucze bardzo dobrze się tu czują i założyły tu swoje nory. Nory takie mogą mieć nawet do 5 metrów głębokości.
Flora jest tu również bogato reprezentowana przez następujące gatunki chronione i rzadkie takie jak: śnieżyczka przebiśnieg, przytulia wonna, konwalia majowa, kruszyna pospolita, grzybienie białe, listera jajowata, grążel żółty, kotewka orzech wodny.
Teren ten w całej rozciągłości stanowi urokliwe miejsce do obcowania z przyrodą, gdzie praktycznie nie spotka się pojazdu mechanicznego. Jest tu też „raj dla wędkarzy”, gdzie w oczkach wodnych trafiają się piękne okazy dorodnych ryb.
Na północy tego zespołu użytek ekologiczny „Nad Nysą”. Brzegi tego ekosystemu porośnięte są bardzo nielicznie reprezentowanym w dolinie Odry lasem łęgowym oraz liczniej reprezentowanym grądem . Występują tu chronione : kotewka orzech wodny, grzybienie białe, grążel żółty. Z ptaków zasługują na uwagę : dzięcioł średni i muchołówka białoszyja. Tego rejonu niestety szlak nie obejmuje, gdyż niektóre istniejące dotychczas drogi gruntowe w części zostały zaorane
Warto wiedzieć, że znajdujemy się w okolicy ważnego miejsca archeologicznego, a mianowicie w kierunku północnym, na styku z granicą Gminy Brzeg - mamy potwierdzone istnienie średniowiecznego stożkowego grodziska (XIV-XV wiek), co ciekawe, na zlokalizowanym wytyczonym terenie grodziska bardzo źle rośnie podszyt, . Teren z bardzo ciekawą rzeźbą – pagórkowaty ( wśród myśliwych określany „Lisią Górą”).
1 - są to pomniki za dokonane zbrodnie jednostkowe – w XIII wieku wprowadzono formę zadośćuczynienia za popełnione zbrodnie. Przed obliczem władcy danego terenu i uczestnictwem przedstawicieli kościoła, spisywano warunki pojednania. Jednym ze stałych punktów takiego pojednania było wystawienie krzyża pokutnego w miejscu popełnienia zbrodni i przy nim dokonywała się ugoda złoczyńcy z rodziną ofiary .Na krzyżach dość często umieszczano wyryte symbole zawodu zamordowanego lub narzędzie, jakim dokonano zbrodni, na niektórych też krótkie napisy. Do dnia dzisiejszego na Dolnym Śląsku zachowało się około 40 krzyży pokutnych.
2Dawno temu w tym miejscu został zabity pewien kupiec – handlarz, nazywany przez lud Spille Franz. Rabusie (zbójcy) liczyli na to, że znajdą przy nim sporo pieniędzy. Franz miał przy sobie jedynie 6 drobnych grosików. Franza pochowano pod dębem, widoczny pagórek. Jako nagrobek postawiono mu ten krzyż. Dawniej widoczny był na nim wyryty napis : „Czy była potrzeba zabijać człowieka dla 6 monet.